International Humanitarian Law - Principles of Humanity

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ

တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

ပှၤကညီအတၢ်အိၣ်မူဒီးအသူးအသ့ၣ်အလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဒီသဒၢပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအတနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်တၢ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယာ်တဖၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်အဂီၢ်ခံကပၤလိာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဒုးတၢ်ယၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကဘၣ်မၤ သပှၢ်ပှၢ်လၢ ကပာ်ကဲဒီး မၤထွဲ IHL န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်

1. တဘၣ်ဒုးထီဒါကမျၢၢ်တဖၣ်, ကမျၢၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် မ့တမ့ၢ် ကမျၢၢ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်.

2. ကမျၢၢ်အတၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤမ့ၢ်ဘၣ်တၢ် ဆိကမိၣ်လၢကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး သုးအတၢ်န့ၢ်ဘျုးလၢဘၣ်တၢ်ထံၣ်စိအီၤန့ၣ် တဘၣ်စးထီၣ်မၤတၢ်ထီၣ်ဒုးနီတမံၤတဂ့ၤ.

3. ဟံးန့ၢ်တၢ်ပလီၢ်ပဒီပာ်စၢၤသးလၢအလိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကဒီသဒၢကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တချုးဒီးဖဲလၢတၢ်ထီၣ်ဒုးတဖၣ်အကတီၢ်အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.

4. တဘၣ်သူတၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢဘၣ်တၢ်တြီဃာ်အီၤ ဒီး တဘၣ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်သးလၢ တၢ်ဒုးအကျိၤအကျဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢတဖိးဒီးသဲစးန့ၣ်တဂ့ၤ.

5. ပာ်ကဲ ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤတဖၣ်အခွဲးအယာ်ဒီးဆိကမိၣ်ရ့လိာ်ဒီးအီၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤဒ်ပှၤကညီတဂၤအသိးန့ၣ်တက့ၢ်.

6. တဘၣ်မၤသံပှၤကညီတဖၣ်လၢအချ့တချုးအိၣ်ဒီးတၢ်ကျဲၤဘၢကျဲၤကွီၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ.

7. တဘၣ်ဟံးန့ၢ်ပှၤဘၣ်ဖီၣ်ကမဲတဖၣ် မ့တမ့ၢ် သူပှၤကညီတဖၣ်ဒ်ကတီၤလၢအဒီသဒၢတၢ်တဂ့ၤ.

8. တဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲကမျၢၢ်မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် မ့တမ့ၢ် လၢသုးအတၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲလၢကဘၣ်မၤဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်အဂီၢ်.

9. တဘၣ်ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် ဟုၣ်တၢ်တဂ့ၤ.

10. ပျဲတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်ဝီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်မဲာ်လၢ ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ

တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်ဝီတၢ်လိၣ်ဘၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢ (IHL) န့ၣ် မ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢအမိၢ်ပှၢ်တခါ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတဖၣ်လၢပှၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢ အနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ် တၢ်လၢစုကဝဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အပူၤတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အတၢ်ပညိၣ်မ့ၢ်ဝဲဒ်သိးကပာ်ပနီၣ်တြီဃာ် တၢ်တူၢ်ဘၣ် ခီၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအဟဲကဲထီၣ်သးခီဖျိစုကဝဲၤတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်, ဖဲလၢကျဲးစၢးမၤန့ၢ်တၢ်လၢကဒီသဒၢ ပှၤကညီအတၢ်အိၣ်မူဒီးအသူးအသ့ၣ်အလၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဒီသဒၢပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ် လၢအတနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်တၢ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယာ်တဖၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်အဂီၢ်ခံကပၤလိာ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဒုးတၢ်ယၤ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒီး ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢအနုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤသ့ၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကဘၣ်မၤ သပှၢ်ပှၢ်လၢ ကပာ်ကဲဒီး မၤထွဲ IHL န့ၣ်လီၤ.

တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်

တဘၣ်ဒုးထီဒါကမျၢၢ်တဖၣ်, ကမျၢၢ်အစုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် မ့တမ့ၢ် ကမျၢၢ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်.
ကမျၢၢ်အတၢ်သံတၢ်ပှၢ်ဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤမ့ၢ်ဘၣ်တၢ် ဆိကမိၣ်လၢကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး သုးအတၢ်န့ၢ်ဘျုးလၢဘၣ်တၢ်ထံၣ်စိအီၤန့ၣ် တဘၣ်စးထီၣ်မၤတၢ်ထီၣ်ဒုးနီတမံၤတဂ့ၤ.
ဟံးန့ၢ်တၢ်ပလီၢ်ပဒီပာ်စၢၤသးလၢအလိၣ်ဘၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်သိးကဒီသဒၢကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်တချုးဒီးဖဲလၢတၢ်ထီၣ်ဒုးတဖၣ်အကတီၢ်အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.
တဘၣ်သူတၢ်စုကဝဲၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢဘၣ်တၢ်တြီဃာ်အီၤ ဒီး တဘၣ်ဒုးလိာ်ယၤလိာ်သးလၢ တၢ်ဒုးအကျိၤအကျဲသ့ၣ်တဖၣ်လၢတဖိးဒီးသဲစးန့ၣ်တဂ့ၤ.
ပာ်ကဲ ပှၤလၢဘၣ်တၢ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤတဖၣ်အခွဲးအယာ်ဒီးဆိကမိၣ်ရ့လိာ်ဒီးအီၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤဒ်ပှၤကညီတဂၤအသိးန့ၣ်တက့ၢ်.
တဘၣ်မၤသံပှၤကညီတဖၣ်လၢအချ့တချုးအိၣ်ဒီးတၢ်ကျဲၤဘၢကျဲၤကွီၢ်န့ၣ်တဂ့ၤ.
တဘၣ်ဟံးန့ၢ်ပှၤဘၣ်ဖီၣ်ကမဲတဖၣ် မ့တမ့ၢ် သူပှၤကညီတဖၣ်ဒ်ကတီၤလၢအဒီသဒၢတၢ်တဂ့ၤ.
တဘၣ်သုးလီၢ်သုးကျဲကမျၢၢ်မ့တမ့ၢ်ဘၣ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဒၣ်ဝဲအတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ် မ့တမ့ၢ် လၢသုးအတၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲလၢကဘၣ်မၤဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်အဂီၢ်.
တဘၣ်ဂုာ်န့ၢ်ဆူၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် ဟုၣ်တၢ်တဂ့ၤ.
ပျဲတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤပှၤဂ့ၢ်ဝီအတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢအတအိၣ်ဒီးတၢ်ကွၢ်မဲာ်လၢ ကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်ဝဲအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.

Learn with Principles of Humanity

ဖဲတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အဆၢကတီၢ်အပူၤန့ၣ် နကဘၣ်ဒီသဒၢကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်နသ့ၣ်ညါဧါ.

တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်

တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တၢ်သိၣ်တၢ်သီမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်

Learn with Principles of Humanity

Related documentation